De laatste woorden van deze roman zouden zijn geschreven door een fictieve bezorger te Tokio, die het volgende vermeldt: ‘The previous text was first translated from the German into Spanish by Jans Berger, featuring certain inflections of porteño slang. It was later retranslated into a New York dialect of English by Edie Stalzer.’ Een toepasselijke mystificatie voor een onderzoeker van vertaaltheorieën aan Princeton University, die dit boek in het Spaans schreef en het deels zelf weer naar het Engels vertaalde. De flarden Duits, Frans en Spaans dialect die door het weefsel van deze met Jack Rockwell gefabriceerde nieuwe versie heen drukken, beklemtonen dat de literaire context van Julia Kornberg (1996), geboren in Buenos Aires maar woonachtig in New York, fundamenteel meertalig is. 

Haar debuut, oorspronkelijk verschenen als Atomizado Berlín (2021), getuigt ook inhoudelijk van een uitgesproken hedendaags kosmopolitisme. Verraadt de inzet van het manuscrit trouvé-procédé een anachronistisch project, een literatuurhistorische vingeroefening wellicht? Integendeel: deze compacte roman beslaat de periode 2004-2034 en gebruikt het recente verleden slechts als opstapje om het te hebben over wat nog komen gaat. 

De vertelling volgt de jongste telgen van de familie Goldstein – Nina, Mateo en Jeremías – die gezamenlijk opgroeien in Argentinië, maar als jongvolwassenen uitwaaien naar Berlijn, Parijs en Tel Aviv om kunstenaar, muzikant of soldaat te worden. Ze leiden tragische doch kleurrijke levens, die zich ontvouwen tussen vier continenten en ondertussen een steeds heviger piepende en krakende wereld weerkaatsen. 

Het lijkt vrij gemakkelijk om de literaire invloeden van deze jonge schrijver aan te wijzen, zelfs zodanig dat volledige benoeming ervan haar eigenheid zou kunnen verduisteren. De briljante, verdoemde broers en zus brengen onmiddellijk de familie Glass uit de verhalen van Salinger in herinnering; de combinatie van een springerige verteltrant en absurde, hyperspecifieke details – een gitaarleraar heeft ‘a sleeve tattoo that listed all the members of the 27 Club’, er wordt gewag gemaakt van ‘Islamic extremists’ die de ruiten van de Bibliothèque Nationale ingooien met gebonden exemplaren van Michel Houellebecqs zoveelste schandaalroman Sérotonine (2019) – lijkt geleend van Thomas Pynchon; het virtuoze schakelen tussen verhalen en analyses van een als geïntensiveerd heden voorgestelde nabije toekomst werd al voorgedaan door Don DeLillo en David Foster Wallace. 

Onderscheidend is echter Kornbergs bereidheid om het nog niet gestolde heden te historiseren en buiten het al uitentreuren door Amerikaanse romanschrijvers en media gedocumenteerde culturele epicentrum te treden. Berlin Atomized leest voor de helft als een boek over post-dictatoriaal Argentinië, dat door globalisering, gentrificatie en de privatisering van het hoger onderwijs steeds onleefbaarder wordt en jongeren en masse verdrijft. Het tweede deel van de roman beschrijft de diaspora over een allengs apocalyptischer aandoend Europa, dat aan uitputting en aftakeling ten prooi lijkt: ‘The continent had gone from glorious to boring to just plain ugly.’ Eind jaren twintig valt de eu uiteen en worden de grote hoofdsteden verscheurd door almaar in frequentie toenemende geweldaanslagen – niet langer gepleegd door conservatieve religieuze groeperingen, maar door een verbond van progressieve activisten die het op groeiende ongelijkheid gegrondveste systeem ongedaan willen maken. Hiermee begeeft dit boek zich op het momenteel roerige terrein van de toekomstliteratuur, al voegt het zich nooit helemaal naar de genreconventies; de vertelling blijft ook in speculatieve settings primair op individuele wederwaardigheden gericht, niet op world building of uitgesponnen maatschappijanalyses. Zo wordt ten slotte met een fikse dosis ironie beschreven hoe Nina Goldstein door de oproer vast te leggen een prominent documentair fotograaf wordt, waarmee ze in één klap haar artistieke en wereldse ambities weet te realiseren. 

Berlin Atomized schetst geen glansrijk beeld van het bestaan dat in het verschiet ligt. ‘All cities have an expiration date; eventually, they all fall,’ stelt Nina in Berlijn vast. Toch – en hierin schuilt een prestatie – verzinkt het boek geen moment in uitleggerigheid of dystopisch gesomber; Kornbergs roman is een en al verteldrift, overweldigend en elektriserend als de moshpit waar de Argentijnse jongeren zich op vrijdagavond in storten: ‘Bodies fell over and onto one another in an impossible pulse of life, adolescents bursting with unthinkable drugs. My generation was stuck, my muscles defeated.’ Deze viering van een veelvoud aan talen en verhalen lijkt het alleszins waard om ook naar de Lage Landen te halen.