De Poolse Andrzej Bobkowski (Oostenrijk 1913 – Guatemala 1961) verwierf vooral bekendheid vanwege één boek: zijn oorlogsmemoires Penneschetsen (Szkice piórkiem; Parijs 1957).

De Bobkowski’s zijn onderweg naar Argentinië, wanneer de Tweede Wereldoorlog hen dwingt in Parijs te blijven. Vlak voordat de Duitsers Parijs bezetten wordt Bobkowski naar Zuid-Frankrijk geëvacueerd en hij besluit het merendeel van deze reis per fiets af te leggen.

Bobkowski’s oorlogsmemoires lezen soms meer als een reisverhaal dan als een relaas uit een land in oorlog: er gaat een enorme vrijheid vanuit, Bobkowski’s levenslust is aanstekelijk: ‘Voor het eerst van mijn leven schrijf, noteer ik. En alleen daardoor word ik in beslag genomen. En verder laaf ik me aan die geweldige vrijheid, de chaos waarin je je moet zien te redden.’ Hij beschrijft het dagelijks leven in bezet Parijs en op het Franse platteland en weet de Franse en Poolse mentaliteit zeer scherp en met humor te typeren. Hij geeft commentaar op de Europese cultuur, levert kritiek op de politieke situatie in Europa, maar beschrijft ook wat voor toneelstukken hij gezien heeft of welke boeken indruk op hem hebben gemaakt.

In Penneschetsen is de enige mogelijke vrijheid de individuele vrijheid. Bobkowski is wars van patriottisme en martelaarschap en wekte daardoor enige controverse in Polen: ‘Ik zie niet in waar Polen goed voor is en waarom alles “voor Polen” zou moeten zijn. Dat ik als Pool geboren ben, is net zo toevallig als dat ik tot een bepaalde maatschappelijke laag behoor, dat ik wit ben en niet zwart. Een maatschappelijke laag, huidskleur – dat zijn vooroordelen, daar kun je lak aan hebben, maar het vaderland is zogenaamd iets heiligs. Waarom? Nationalisme is ook een religie geworden, en hoe stompzinniger, blinder, hoe eerbiedwaardiger.’

Na de Tweede Wereldoorlog keert Bobkowski Europa de rug toe en vertrekt naar Guatemala.

Bobkowski’s Penneschetsen zijn in meerdere talen vertaald, maar nog niet in het Nederlands.