In deze coming-of-ageroman beschouwen we de roerige jaren negentig in de middelgrote Letse plaats Jelgava door de ogen van de veertienjarige Jānis. De jaren negentig waren in Letland misschien nog wel een stuk roeriger dan in de rest van Europa. Na de val van de Sovjet-Unie en de hernieuwde onafhankelijkheid was er, na initiële vreugde om de vrijheid, ook veel chaos en corruptie, was alcoholisme een groot maatschappelijk probleem en ervoeren veel Letten het leven als een uitzichtloos bestaan.

De hoofdpersoon Jānis (het boek is semi-autobiografisch of zoals de auteur voorin het boek schrijft ‘gebaseerd op ware gebeurtenissen’) raakt na de dood van Kurt Cobain gefascineerd door alternatieve muziek, wordt vrienden met een aantal ruige types uit de stad, waar hij eerder als modelleerling met een grote boog omheen liep, en komt via hen terecht in de lokale metalscene. Hij keert zich af van zijn ouders, school en de maatschappij en gaat op zoek naar zijn eigen identiteit. In de eerste twee delen van het boek worden de belevenissen van Jānis en zijn vriendengroep beschreven. In het derde deel blikt de hoofdpersoon op dertigjarige leeftijd terug en ontmoet hij een aantal van zijn oude vrienden opnieuw.

Hoewel het plot vrij simpel is heeft dit boek veel diepgang door de filosofische manier waarop Joņevs de gedachten, gevoelens en observaties van de hoofdpersoon beschrijft. Het thema van het ontheemd zijn, het gevoel hebben ergens niet bij te horen en de onzekerheid die daarmee gepaard gaat is universeel en herkenbaar voor vrijwel iedereen die ooit jong was. Daarnaast geeft dit boek een interessant inkijkje in de metalscene van de jaren negentig tegen de achtergrond van een land dat na een bezetting van vijftig jaar door de Sovjet-Unie zoekende is naar hoe om te gaan met de opnieuw herwonnen vrijheid.

‘Ik lag met iedereen in de clinch en liep in m’n eentje de zomernacht in.
Die avond hoefde ik niet naar huis. De rest van het gezin was naar ons zomerhuisje in Ozolnieki en ze hadden mij legaal achtergelaten in Jelgava.
Ik liep in m’n eentje en dacht aan deze tijd, aan hoe eigenaardig deze tijd was. Waar ontbrak het ons nou nog aan? We waren één stap verwijderd van een ontsnapping en één stap van een terugval, dat voelde ik heel duidelijk. En dat gevoel werd alleen maar sterker, het voelde alsof vrijheid over de stad neerstortte. Nee het stortte niet neer, het druppelde stilletjes, als motregen, tot je tot op het bot doorweekt bent.
Het is ongelofelijk, je kon zo duidelijk voelen dat vrijheid over de stad heen druppelde maar de stad lag erbij alsof hij was ontploft. Het is alsof je op straat staat en door een raam naar je geliefde kijkt en je al je liefde tegen dat raam smijt – het kan toch niet, dat het raam dan niet open gaat?
Ik moest denken aan Milēdija, aan hoe wij eigenlijk totaal niet bij elkaar pasten, dat het maar goed was dat ze mij niet leuk vond, en dat het maar goed was dat ze voor de broer van Kārlis had gekozen.
Had ik maar een sigaret.’ (blz. 73)

Jānis Joņevs ontving voor dit boek in 2013 de Letse literatuurprijs voor beste debuut en in 2019 kwam er in Letland een film uit gebaseerd op het verhaal (deze film is sinds vorig jaar ook in Nederland op Netflix te zien). Het boek is inmiddels in 13 talen vertaald, helaas nog niet in het Nederlands.