Poëzie
God with Revolver
Rene Ricard
- Obe Alkema
- 5 februari 2024
Fake it until you make it – dat is de manier om te overleven in New York. Door te doen alsof, dat tot een kunst te verheffen en je natuur te maken, afgaande op deze regels van dichter Rene Ricard:
We manufactured our lives
In this New York. Not knowing when our
Next meal would come we knew it would be in a
Fancy restaurant if we just wore the right clothes
And trusted our wisecracks. And beauty we knew
Was just a matter of the right angle and lightning
We had the gift of improvisation.
Ricard kan het weten. Voordat hij een bekend gezicht in de New Yorkse art scene werd – iemand uit de Warhol-gelederen, een gewaardeerd schilder – was het afzien. Een jeugd van misbruik: zijn broer dwong hem een groep mannen te bevredigen, zijn vader had woedeaanvallen. Van zijn moeder kreeg hij evenmin wat hij nodig had: ‘Please no matter what I do / always love me. Please tell me I’m a good boy. / Don’t let daddy hit me anymore. Sleep with me mamma / don’t leave me, hold me in your arms and let / me sleep.’
Deze poëzie verscheen eind jaren tachtig in God With Revolver. De bundel is opnieuw en ditmaal tweetalig uitgegeven. Links de Franse vertaling en rechts het origineel – een markante keuze om het zo af te drukken. Op de cover een korrelige foto van Ricard – we zouden het vandaag de dag een selfie noemen. Geen titel, geen auteursnaam, louter het aantrekkelijk onverzorgde gezicht van Ricard.
Dat het allemaal een kwestie van perspectief is, maakt Ricard al duidelijk in het openingsgedicht, een grandioos liefdesgedicht:
And then I tried to put myself at
a distance from the subject, but the
distance was just another
angle on the same subject and
it was always the same subject, you.
Wie spreekt de dichter aan? Het kan Louie zijn, een ontrouwe lover die door de bundel spookt: ‘He’ll never have / a love as constant as mine. / I’m sure I’ll have / no trouble finding another faithless lover’. Maar kan het niet ook over New York gaan? De stad is ook een boyfriend that never loves you back. Desondanks blijf je het proberen.
In het gedicht ‘Apt. 20’ komen metropool en geliefde samen. Het decor van Ricards poëzie is vaak grimmig en dreigend, maar hier valt de relatieve kalmte in de binnenruimte op, dankzij een elegische toon. Hoe lang het duurde voordat de badkuip in de keuken vol was, al die sigaretten die hij er met zijn lover rookte: ‘The bed was so narrow / Three years we made it fit.’ De dichter neemt afscheid van dit appartement: ‘Now from my balcony ./ I look out over all New York.’
Doorgaans krijgt de melancholie niet zo ruim baan. Daarvoor gaat het leven te snel, ook in de poëzie van Ricard. In een verjaardagsgedicht passeren de afgelopen verjaardagen de revue. Op zijn tweeëndertigste was hij moederziel alleen, de jaren erna probeerde hij met seks de eenzaamheid de nek om te draaien. Tevergeefs: ‘afterwards I cried myself / to sleep thinking about the irreversible changes in my life / and how I won’t have more than sporadic happiness / holding him in my arms.’ De dichter voegt er direct aan toe: ‘But it was ok.’ En dat is het ook.
Sporadisch geluk: een vast bestanddeel in het leven van Rene Ricard – in het leven van elke homoseksueel? Deze poëzie leest als een avonturenroman. Wanneer hij zich inbeeldt dat de vader van een neukertje verhaal komt halen, haalt hij zijn schouders op: ‘I personally don’t care / If I live or die and to die for love / What could look better in a biography. / A faggot Romeo and Juliet.’ Zelfs hier ligt geluk op de loer: ‘it would be poetic justice / The exalted and superior eradicated by the / unenlightened and coarse.’
In het slotgedicht van God With Revolver blijkt de biografie het af te leggen tegen iets wat vele malen waardevoller is: ‘a vast repositorium of lore’. Kennis, geschiedenis, folklore waarmee dit ene leven onlosmakelijk verbonden is, ongeacht hoe dat leven verloopt. Dat is een ander vast bestanddeel van het homoleven – en het leven in New York. Een vangnet, misschien zelfs een gemeenschap, maar in ieder geval een kans: de kans een leven te fabriceren en te improviseren.
Rene Ricard, God with Revolver
- Engels(/Frans), bilingual edition
- les presses du réel (2022), 224 blz.